Eerste week Haydom “Vliegenmepper op de OK”

Zondag met nog wat studenten naar de lokale markt. Ze verkochten er alles. Van koeien, geiten en ezels tot kleding, elektronica en fruit. We kwamen er al snel achter dat het leven hier wat goedkoper is dan in de stad, zodoende hadden we veel te groot geld bij ons. We kochten een paar mango’s en de verkoper moest de halve markt af om voldoende wisselgeld te verzamelen. Toen hij vervolgens met zijn mes de mango wilde open snijden gilden wij keihard “nooooo hapana hapana” (hapana = nee). Hij keek ons aan ‘rare mzungu’s’. Je weet hier namelijk maar nooit wat ze met zo’n mes uitgehaald hebben voordat ze jouw mango even willen schillen. Terug in Haydom vroegen we waar we de voetbal konden laten plakken, dat moest wel ergens kunnen in het dorp. Eerst even wat water halen bij een winkeltje, echter ze had geen wisselgeld voor ons. Ze zei ‘kom maar terug als je het gepast hebt, dan rekenen we dan af, neem maar mee’. Zo ontzettend vriendelijk en goed van vertrouwen! De Tanzanianen zijn super vriendelijke mensen! Uiteraard zijn we later terug gegaan om te betalen. Samen met de dochter van een winkelier langs allerlei mannetjes (ik ben niet helemaal zeker van hun functie/baan) geweest en uiteindelijk de schoenmaker midden op het plein kon de bal voor ons maken. Echte vakman, hij ging de bal plakken net als een fietsband. Eerst zo’n vakje (van de buitenkant) eraf, bal leeg laten lopen met een rietje in het ventiel, bal eruit halen en weer opblazen en in het water houden. Droog maken, schuren met zand en plakken. Bal er weer in, opblazen en vakje dichtnaaien. Dit is snel geschreven, maar hij deed er zeker 1,5 uur over. Bal gemaakt, Eline blij. Tijdens dit schouwspel waren wij een ware attractie in het dorp. Moesten verplicht op de foto met een paar kerels (‘elf-nbilli please ;)’, vonden ze mooi) en ze kwamen allemaal om en om even een praatje maken. Later op de middag vroegen een paar studenten of ze de bal mochten lenen, dus Eline haalt de bal op en schopt hem richting hen. Na drie keer overtrappen zit er een grote stekel in de bal en is deze weer lek. Eline niet meer blij. Volgende dag zouden we echt gaan beginnen, ’s ochtends om 7.30 uur de overdracht met alle afdelingen, daarna ‘salah’ (bidden), dat is in de kerk die op het terrein staat. Dit duurt een half uur ongeveer en is een preek in het swahili. Het is eveneens een moment waarop nieuwe ‘bezoekers’ worden geïntroduceerd. Zodoende moesten wij naar voren om ons voor te stellen. Daarna eerste keer radiologiebespreking, zoals je verwacht met nog ‘ouderwets’ ontwikkelde röntgenfoto’s. We vonden het best leerzaam, er wordt veel geredeneerd vanuit de basis en kunnen hier nog wat van leren. De eerste CT-scan was van een vrouw wiens hoofd ingeslagen was met een bijl, omdat haar man dronken was. Welkom in Afrika again. Alcoholisme is hier een groot probleem, daarom mogen Mzungu’s niet openlijk alcohol drinken van het ziekenhuis, wij moeten het goede voorbeeld geven. Daarna langs de administratie. Daar zat Jonas (een Nederlander die getrouwd is met de Nederlandse arts die hier werkt), even gekletst. Hij heeft ons wat dingen uitgelegd over het ziekenhuis, bijvoorbeeld dat het in de top 20 beste ziekenhuizen van Tanzania staat (incl privéklinieken). We kwamen er ook achter dat we eigenlijk in het meest chique huis van de campus zaten, waar ze normaliter de bisschop ontvangen. Op termijn moeten we helaas verhuizen. Eigenlijk moesten we een rondleiding krijgen, maar diegene die dat zou doen had het erg druk, dus of het goed was als we dat na de lunch deden. Natuurlijk, weer een uurtje vrij. Tijdens de lunch dit verteld aan onze mede studenten, die vroegen hoe chique het dan was. Tijdens de lunch vertelden wij onze Noorse vriendinnen voor de grap dat we massages kregen, een zwembad en een sauna hadden, omdat ons huis zo chique is. Na de lunch ons weer braaf gemeld bij het kantoor, helaas hij was nog steeds druk, mag het ook morgen? Ja natuurlijk, dus middag vrij. IJverige huisvrouwen als we zijn gingen we de was doen, met de hand, in een teil (is serieus best lekker schoon geworden). Daarna even relaxen op onze patio, waar overigens een soort schuurtje staat dat tegen ons huis staat. Ik pakte de deurklink en de deur ging open (tegen mijn verwachting in). Wat we aantroffen was een smoezelig klein kamertje met allerlei foto’s op de muren en een kaars op de grond, echt heel freaky. Echter daarachter zat nóg een deur. Eline kon niet slapen als we daar niet achter gekeken hadden, dus we moesten de deur open doen. Deur open, nog een klein vies kamertje. Het stonk nogal. We waren bang dat er misschien een lijk zou liggen of zoiets, maar het bleek een douche te zijn. Vet creepy. En… er was nóg een deur. Onze queeste, die moest dus ook open. Eline voorop, spannend muziekje aan. Deur open, maakt een grap ‘het is een sauna’, jaja goed bedacht. Ze keek nog eens en toen goed, het was écht een sauna. We hebben een sauna!
De volgende dag hebben we de rondleiding gekregen, erg leuk want we kregen het hele terrein en alle gebouwen te zien. Ze hebben hier zelfs een afkickkliniek voor verslaafden. Daarna ons gemeld bij de afdeling chirurgie. Gelukkig liepen we per ongeluk het hoofd van de afdeling tegen het lijf, dokter Hayte. We hebben hem om het OK programma voor de volgende dag gevraagd, verder was er niet veel meer te doen zei hij. We zijn wat bier en chips gaan halen in het dorp. Conclusie we waren om 15 uur weer thuis en zaten op onze patio te relaxen. Die middag kreeg ik een mail vanuit het Tergooi ziekenhuis of ik contact wilde opnemen met hen over een baan. Ik heb een baan!  Dat moest natuurlijk gevierd worden.
De volgende dag voor het eerst op OK, we kregen wat aftanse pakjes waar we beiden twee keer in konden, maar de sfeer zat er goed in. Het was een ingrijpende operatie van een klein, zwaar ondervoed, 2-jarig jongetje. We hopen, maar vragen ons, af of hij het gaat overleven. Dr Hayte deed de operatie en legde tussendoor erg veel aan ons uit en liet ons veel zien. De operatiekamers zijn hier nogal wat verschillend, er vliegen dus ook vliegen rond. Er is dan één assistent (ik denk de locale co-assistent) die met de vliegenmepper die beesten dood moet slaan. Serieus, geen grap, dit gebeurd echt. Kortom, we hebben echt wat geleerd. Daarna was het wel weer klaar met het programma en hebben we in de koffiekamer gekletst met de wat assistenten van de chirurgie en een anesthesist (Nico). ’s Middags nog een biertje gedronken en wat gelezen. ’s Avonds (een uurtje voor het avondeten) krijgt eline een appje van Jonas, wat onze bloedgroep is, want er is met spoed bloed nodig voor een patiënt en ze hebben hier niet die specifieke bloedgroep. Wij hebben beiden geen idee. Onze Noorse vriendinnen zijn van het laboratorium, zij willen onze bloedgroep wel testen. Prima, laten we maar doen dan. Eerst uitvoerig nagevraagd wat voor naalden ze gebruiken, waar ze vandaan komen etc. Het lijkt veilig. Ik blijk de verkeerde bloedgroep te hebben, maar Eline was de grote winnaar. Tja dan toch maar doneren? Nog eens navragen waar die naalden vandaan komen. Ze besluit om het te doen. Eerst een HIV/Syfillis/hepatitis screening. Met vlag en wimpel geslaagd, het ene biertje zagen ze door de vingers. Op het registratieformulier wordt ingevuld dat Eline van de “mzungu stam” is. We worden naar een klein smoezelig kamertje gebracht (waar de kakkerlakken over de muur lopen). We moesten even 1,5h wachten op iemand om te prikken. Maar dit was toch spoed?? Één van de Noorse meiden gaat haar dan maar prikken, maar Eline wil eerst de naald zien. Bij het zien van de grootte deinst ze terug “hooo zo groot?!”, ja el, zo groot. Na 10 minuten was het bloed geoogst en moest Eline nog even een kwartiertje blijven liggen, ze voelde zich relatief prima. Daarna richting de eetzaal en we zijn nog geen 10 meter van het kamertje of eline haar arm zit compleet onder het bloed. Ai, het was dus toch nog niet helemaal dicht. Beetje schoon gemaakt en een strakke pleister eroverheen. Nu toch tijd voor het diner. We hopen van harte dat de jonge vrouw waar het bloed voor is het gaat halen.
De volgende dag opereert dr Hayte weer, leuk! We mogen steriel van hem staan en assisteren. Er zijn twee operaties waarbij het kan, echter helaas gaat maar één van de twee door. Labda keshu (misschien morgen), is een zin die hier veel gebruikt wordt als mensen willen weten wanneer ze geopereerd gaan worden. Eind van de ochtend zijn we weer klaar met het programma. Ons telefoonnummer aan Nico gegeven, als er een operatie komt zal hij ons bellen. Kortom weer een middag relaxen met een kilimanjaro of een serengeti biertje op de patio, hopelijk is er vandaag geen bloed nodig.